Μίλα μου για τον πόλεμο για ν’ αγαπάω την ειρήνη – (Ιστορίες απ’ τον πόλεμο)
Τα παιδιά ήταν ιδιαίτερα ευάλωτα την εποχή του Ολοκαυτώματος. Ο φόνος των παιδιών που ανήκαν σε «ανεπιθύμητες» ή «επικίνδυνες» ομάδες σύμφωνα με τη ναζιστική ιδεολογία, ήταν για τους Ναζί ένα απαραίτητο μέρος της «φυλετικής πάλης» ή ένα προληπτικό μέτρο ασφάλειας. Οι Γερμανοί και οι συνεργάτες τους δεν σκότωναν παιδιά μόνο για ιδεολογικούς λόγους, αλλά και ως αντίποινα για διάφορες επιθέσεις ανταρτών.
Οι Γερμανοί και οι συνεργάτες τους σκότωσαν τουλάχιστον 1,5 εκατομμύρια παιδιά, μεταξύ των οποίων πάνω από ένα εκατομμύριο Εβραιόπουλα και δεκάδες χιλιάδες παιδιά Ρομά (Τσιγγάνοι), Γερμανόπουλα που υπέφεραν από σωματικές και πνευματικές αναπηρίες και ζούσαν σε άσυλα, παιδιά από την Πολωνία και παιδιά που ζούσαν στις κατεχόμενες περιοχές της Σοβιετικής Ένωσης.
Κι όμως, μέσα σ’ αυτούς τους ζοφερούς καιρούς, όπου επικρατούσε ο τρόμος και ο φόβος μεταξύ των ανθρώπων, υπήρξαν κάποιοι που δεν το έβαλαν κάτω. Κάποιοι που, όπως λέει κι ο ποιητής: “Η ψυχή τους ήταν πιο βαθιά απ’ την πληγή τους”. Άνθρωποι που, με τη δράση και το θάρρος τους, αψηφώντας τον κίνδυνο για την ίδια τους τη ζωή, έσωσαν χιλιάδες άλλους ανθρώπους, μεταξύ των οποίων ήταν και πολλά παιδιά. Απέδειξαν έτσι πως, ο αγώνας για έναν ειρηνικό κόσμο δεν είναι μάταιος και ότι η υπεράσπιση των πανανθρώπινων αξιών ενάντια στο φασισμό είναι τελικά εφικτή, αρκεί εμείς οι άνθρωποι να την επιλέξουμε.
Σε αυτούς τους ανθρώπους, που διέσωσαν την ανθρώπινη τιμή και δυνάμωσαν την ελπίδα μας για έναν κόσμο χωρίς πολέμους, είναι αφιερωμένη αυτή η ενότητα. Διαβάστε τις ιστορίες τους και σιγοψιθυρίστε μαζί μας το λιγότερο που τους χρωστάμε: Ένα “ευχαριστώ!”
Άννα Φρανκ
Η Άννα Φρανκ (1929 – 1945) ήταν Γερμανίδα Εβραϊκής καταγωγής που έγραψε ένα ημερολόγιο ενώ κρυβόταν, μαζί με τους δικούς της και τέσσερις οικογενειακούς φίλους, σε ένα σπίτι στο Άμστερνταμ κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής της Ολλανδίας.
Η οικογένειά της είχε μετακομίσει στο Άμστερνταμ όταν οι Ναζί πήραν την εξουσία στη Γερμανία, αλλά παγιδεύτηκε όταν η κατοχή επεκτάθηκε και στην Ολλανδία. Καθώς οι διώξεις των Εβραίων εντάθηκαν, η οικογένεια άρχισε τον Ιούλιο του 1943 να κρύβεται σε μυστικά δωμάτια του γραφείου του πατέρα, Όττο Φρανκ. Μετά από δύο χρόνια τούς κατέδωσαν και η οικογένεια στάλθηκε στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Η Γκεστάπο λεηλάτησε τη σοφίτα, όπου κρυβόταν η οικογένειά της, αφήνοντας ανάκατα στο πάτωμα περιοδικά, βιβλία, εφημερίδες κτλ. Λίγες μέρες αργότερα, μια καθαρίστρια βρήκε ανάμεσά τους το ημερολόγιο της Άννας. Χωρίς να ξέρει τι ήταν, το παρέδωσε στη Μιπ και την Έλλη, δύο κορίτσια, που η βοήθειά τους στις εβραϊκές οικογένειες δεν αποκαλύφθηκε ποτέ. Η Άννα και η αδελφή της, Μαργκότ, μεταφέρθηκαν, δύο μήνες πριν το θάνατο της μητέρας τους, στο γερμανικό στρατόπεδο Μπέργκεν – Μπέλζεν. Εκεί η Άννα έδειξε το ίδιο κουράγιο και καρτερικότητα που την είχαν κάνει γνωστή στο Άουσβιτς. Τον Φεβρουάριο του 1945 και τα δυο κορίτσια αρρώστησαν από τύφο. Μια μέρα, η Μαργκότ, προσπαθώντας να σηκωθεί από το κρεβάτι της, που βρισκόταν ακριβώς πάνω από το κρεβάτι της Άννας, έχασε την ισορροπία της και έπεσε κάτω. Στην κατάσταση που βρισκόταν, ο οργανισμός της δεν άντεξε το σοκ. Ο θάνατος της αδελφής της προκάλεσε στην Άννα αυτό που όλα τα προηγούμενα βάσανά της δεν μπόρεσαν να προκαλέσουν: έσπασε το ηθικό της. Λίγες μέρες αργότερα, στις αρχές Μαρτίου, πέθανε. Ο πατέρας της, Όττο, ο μόνος που επέζησε από τους οκτώ της σοφίτας, γύρισε μετά το τέλος του πολέμου στο Άμστερνταμ, όπου ανακάλυψε ότι το ημερολόγιό της είχε διασωθεί. Πεπεισμένος ότι αποτελούσε μοναδική μαρτυρία, προχώρησε στην έκδοσή του. Το ημερολόγιο εκδόθηκε στην ολλανδική γλώσσα, με τον τίτλο Het Achterhuis (Το πίσω σπίτι).
Το ημερολόγιο, που είχε δοθεί στην Άννα ως δώρο για τα 13α γενέθλιά της, περιγράφει τα γεγονότα της ζωής της από τις 12 Ιουνίου 1942 μέχρι την τελευταία μέρα που έγραψε σ’ αυτό, την 1η Αυγούστου 1944. Γραμμένο στα ολλανδικά, μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες κι έγινε ένα από τα πιο πολυδιαβασμένα βιβλία του κόσμου. Διασκευάστηκε για την τηλεόραση, τον κινηματογράφο, το θέατρο, ακόμα και για την όπερα. Το βιβλίο δίνει μια λεπτομερή περιγραφή της καθημερινής ζωής κατά τη διάρκεια της Ναζιστικής Κατοχής· μέσω των γραπτών της, η Άννα Φρανκ έγινε ένα από τα πιο γνωστά θύματα του Ολοκαυτώματος.
Η γυναίκα που έσωσε 2.500 παιδιά εβραϊκών οικογενειών στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο από τα κρεματόρια των Ναζί.
Αποφασίζει να σταθεί τροχοπέδη στις μηχανές που έστησε ο χρόνος για να αλέσει τις ζωές των Εβραίων και αφού δεν μπορεί να τους σώσει όλους θα πολεμήσει με κάθε μέσο να σώσει τα παιδιά τους. «Ναι, θέλω να τα σώσω. Oχι όλα, αυτό θα ήταν αδύνατο, αλλά όσο πιο πολλά μπορώ», θα πει σε έναν σπαρακτικό διάλογό της με τον Στέφαν, τον άνθρωπο που αγάπησε και τη βοήθησε στο δύσκολο αυτό εγχείρημα.
Η Ιρένα ένιωσε ότι έπρεπε να αποτινάξει από πάνω της όλα όσα η συνείδησή της δεν μπορούσε να δεχθεί. Γι’ αυτό και η δική της απάντηση είναι μία και είναι απλή: «Oποιος σώζει μία ζωή, σώζει τον κόσμο όλο. Θα προσπαθήσω, λοιπόν, να σώσω πολλές φορές τον κόσμο».
The Courageous Heart of Irena Sendler / Η θαρραλέα καρδιά της Ιρένα Σέντλερ
Ο Σερ Νίκολας Γουίντον γνωστός και ως ο “Βρετανός Σίντλερ”, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου έσωσε 669 παιδιά από την Τσεχία και τη Σλοβακία, στην πλειονότητά τους εβραϊκής καταγωγής, από βέβαιο θάνατο στα ναζιστικά στρατόπεδα. Για περίπου 50 χρόνια κανείς δεν γνώριζε τι είχε κάνει ο Winton, ούτε καν η οικογένειά του, μέχρι που η σύζυγός του ανακάλυψε μέσα σε μια παλιά τσάντα, τον κατάλογο των παιδιών και τα γράμματα των γονιών τους.
Συγκλονιστική ήταν η τηλεοπτική εκπομπή του 1988, όπου ο Winton ήταν προσκεκλημένος και γύρω του κάθονταν πολλά από τα παιδιά που είχε σώσει, ενήλικοι πια, για να τον ευχαριστήσουν. Χάρη στη λίστα που ανακάλυψε η σύζυγός του, οι δημοσιογράφοι εντόπισαν τους διασωθέντες.
19 Μαϊου 2020, ημέρα γενεθλίων του, η Google του αφιερώνει το Doodle με αφορμή τη συμπλήρωση 111 ετών από τη γέννησή του.
Πηγή: enikos.gr
Το 2023, η ζωή του Σερ Νίκολας Γουίντον έγινε ταινία.
Τα παιδιά ήταν ιδιαίτερα ευάλωτα την εποχή του Ολοκαυτώματος. Ο φόνος των παιδιών που ανήκαν σε «ανεπιθύμητες» ή «επικίνδυνες» ομάδες σύμφωνα με τη ναζιστική ιδεολογία, ήταν για τους Ναζί ένα απαραίτητο μέρος της «φυλετικής πάλης» ή ένα προληπτικό μέτρο ασφαλείας. Οι Γερμανοί και οι συνεργάτες τους σκότωναν παιδιά για τους παραπάνω ιδεολογικούς λόγους, αλλά και ως αντίποινα για τις πραγματικές ή εικαζόμενες επιθέσεις των ανταρτών.
Οι Γερμανοί και οι συνεργάτες τους σκότωσαν τουλάχιστον 1,5 εκατομμύρια παιδιά, μεταξύ των οποίων πάνω από ένα εκατομμύριο εβραιόπουλα και δεκάδες χιλιάδες παιδιά Ρομά (Τσιγγάνοι), γερμανόπουλα που υπέφεραν από σωματικές και πνευματικές αναπηρίες και ζούσαν σε άσυλα, παιδιά από την Πολωνία και παιδιά που ζούσαν στις κατεχόμενες περιοχές της Σοβιετικής Ένωσης.
Τα παιδιά του Lidice επέστρεψαν σπίτι τους
Στις 2 Ιουλίου του 1942, τα περισσότερα από τα παιδιά του Lidice, ενός μικρού χωριού της τότε Τσεχοσλοβακίας, παραδόθηκαν στο τοπικό γραφείο της Γκεστάπο. Τα 82 παιδιά στη συνέχεια μεταφέρθηκαν σε στρατόπεδο εξόντωσης στο Chełmno, 70 χιλιόμετρα μακριά, όπου δολοφονήθηκαν με δηλητηριώδη αέρια. Το γλυπτό της Marie Uchytilová αποτελεί φόρο τιμής σε αυτά τα παιδιά.
Ναγκασάκι 1945 …
Ένα αγόρι κουβαλάει στην πλάτη το νεκρό αδερφό του. Στέκεται προσοχή μπροστά στη πυρά αποτέφρωσης. Όση ώρα διαρκεί η καύση του νεκρού μωρού το αγόρι εξακολουθεί να βρίσκεται σε στάση προσοχής, δαγκώνοντας τα χείλη του μέχρι να ματώσουν.
Σαντάκο Σασάκι
Η Σαντάκο Σασάκι, 7 Ιανουαρίου 1943 – 25 Οκτωβρίου 1955) ήταν ένα παιδί από την Ιαπωνία, σύμβολο των αθώων θυμάτων πολέμου. Η Σαντάκο ήταν δύο ετών όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες έριξαν την ατομική βόμβα στην Χιροσίμα. Η Σαντάκο και η οικογένειά της δεν ήταν ανάμεσα στους ανθρώπους που σκοτώθηκαν εκείνη την στιγμή. Τον Ιανουάριο του 1955, η Σαντάκο διαγνώστηκε με λευχαιμία και μπήκε στο νοσοκομείο. Σύμφωνα με έναν ιαπωνικό μύθο, όποιος διπλώσει 1000 γερανούς οριγκάμι, θα του πραγματοποιηθεί μια ευχή. Η Σαντάκο άρχισε να φτιάχνει γερανούς οριγκάμι, ενώ παράλληλα αλληλογραφούσε με τους φίλους της. Κατάφερε να φτιάξει 644 γερανούς πριν αποδυναμωθεί εξαιτίας του καρκίνου. Οι φίλοι της έφτιαξαν τους υπόλοιπους γερανούς. Έγραψαν επίσης τα γράμματα της Σαντάκο σε βιβλίο, για να μάθει όλος ο κόσμος την ευχή της για παγκόσμια ειρήνη.
Χιλιάδες άνθρωποι από όλη την Ιαπωνία πλήρωσαν για το άγαλμα της Σαντάκο, που δείχνει ένα κορίτσι να κρατά έναν χρυσό γερανό. Το άγαλμα παρουσιάστηκε το 1958 στη Χιροσίμα και βρίσκεται στο Πάρκο Ειρήνης της Χιροσίμα. Κάθε χρόνο, παιδιά από όλο τον κόσμο στέλνουν χάρτινους γερανούς στην βάση του αγάλματος, που γράφει πάνω “Αυτή είναι η φωνή μας, αυτή είναι η προσευχή μας ειρήνη στον κόσμο”.
Πηγή: Βικιπαίδεια
Όταν ο Ρώσος ποιητής Dagestani Rasul Gamzatov επισκέφτηκε τη Χιροσίμα και έμαθε την ιστορία της μικρής Σαντάκο, έγραψε το ποίημα Zhuravli. Η δημοσίευση του ποιήματος στο περιοδικό Novy Mir τράβηξε την προσοχή του διάσημου ηθοποιού και τραγουδιστή Mark Bernes που αναθεώρησε τους στίχους και ζήτησε από τον Yan Frenkel να συνθέσει τη μουσική. Όταν ο Frenkel έπαιξε για πρώτη φορά το νέο του τραγούδι, ο Bernes (ο οποίος τότε υπέφερε από καρκίνο του πνεύμονα) έκλαψε, επειδή ένιωθε ότι αυτό το τραγούδι αφορούσε τη δική του μοίρα:
“Υπάρχει ένα μικρό κενό στο κοπάδι των γερανών. Ίσως είναι για μένα. Μια μέρα θα το ενώσω και από τους ουρανούς θα καλέσω όλους εσάς που είχα αφήσει στη γη.”
Το τραγούδι ηχογραφήθηκε για πρώτη φορά στις 9 Ιουλίου 1969. Ο Bernes πέθανε στις 16 Αυγούστου 1969, περίπου πέντε εβδομάδες μετά την ηχογράφηση του τραγουδιού, και η ηχογράφηση παίχτηκε στην κηδεία του. Αργότερα, το “Zhuravli” θα παιζόταν πιο συχνά από τον Joseph Kobzon. Σύμφωνα με τον Frenkel, το “Cranes” ήταν η τελευταία ηχογράφηση του Bernes, το δικό του “αληθινό τραγούδι του κύκνου”.
Το Zhuravli αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά ρώσικα τραγούδια για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μετά και τη μελοποίηση του, το ποίημα απέκτησε τέτοια δυναμική, ώστε μια σειρά μνημείων του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στην πρώην Σοβιετική Ένωση εμφανίζουν την εικόνα του γερανού. Στα ελληνικά μεταφράστηκε από το Γιάννη Ρίτσο.
Rasul Gamzatov & Yan Frenkel, Zhuravli (Οι γερανοί) – [απόδοση στα Ελληνικά από τον Γιάννη Ρίτσο]
Η απίστευτη ιστορία των Γκαζντάνοβ κατά τον Β’ Παγκόσμιο – Τα 7 αδέρφια που έγιναν τραγούδι
Σαντάκο Σασάκι: Χίλιοι γερανοί και μια προσευχή για την ειρήνη
Σαντάκο Σασάκι – Μια προσευχή για την ειρήνη
Η Σαντάκο μέσα από το βιβλίο της Γλώσσας της Γ’ τάξης
Χιροσίμα: Η ελληνική επιγραφή στην Καμπάνα της Ειρήνης
Κρυμμένα παιδιά στην Ελλάδα της κατοχής
Από το Εβραϊκό Μουσείο
Το φθινόπωρο του 2000, με αφορμή την πρώτη παρουσίαση στην Ελλάδα της περιοδεύουσας έκθεσης του μουσείου Anne Frank House, «Άννα Φρανκ: μια Ιστορία για το Σήμερα», το Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος άρχισε έρευνα πάνω στο θέμα των κρυμμένων εβραιόπαιδων της Κατοχής, αναζητώντας ανάλογες ιστορίες από τον ελλαδικό χώρο.
Σταδιακά, συγκεντρώθηκαν προσωπικές μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν τα σκληρά χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στη Ελλάδα και γνώρισαν τον εκτοπισμό, την απώλεια, την ταπείνωση, το φόβο. Στην πιο τρυφερή ηλικία, αναγκάστηκαν να φύγουν από το σπίτι τους, να κρυφτούν να μετακινούνται συνεχώς, να χρησιμοποιούν ψεύτικο όνομα ή και ψεύτικη ταυτότητα ή έχασαν την αληθινή τους ταυτότητα, κάποτε για πάντα.
Marcel Pinte
Ο νεότερος ήρωας της Γαλλικής Αντίστασης ήταν μόλις έξι ετών. Το όνομά του Marcel Pinte. Ο πατέρας του, ο Eugène Pinte, ήταν ηγέτης της Αντίστασης. Το αγόρι ήταν πράκτορας – σύνδεσμος, που μετέφερε μυστικά μηνύματα και γράμματα στα γύρω αγροκτήματα.
“Με τη σχολική τσάντα στην πλάτη του δεν προκαλούσε υποψίες”, δήλωσε ο Marc Pinte, εγγονός του πατέρα του Marcel Eugène.
Ο μικρός Μάρσελ είχε καταπλήξει τους ανθρώπους της αντίστασης με την «εκπληκτική» μνήμη του. Τα μηνύματα προς τους αρχηγούς της Αντίστασης, τα έκρυβε κάτω από το πουκάμισό του. “Αντιλαμβανόταν τα πάντα πολύ γρήγορα”, δήλωσε ο Marc Pinte στο πρακτορείο ειδήσεων AFP. Είπε επίσης ότι, ο Μάρσελ ήταν χαρούμενος που περνούσε το χρόνο του στο δάσος με τους μαχητές της Αντίστασης, γνωστοί ως maquisards, μαθαίνοντας για τις κρυφές μεθόδους τους.
Ο Eugène, η σύζυγός του Paule και τα πέντε παιδιά τους φιλοξένησαν πολλές φορές στο σπίτι τους τις συναντήσεις των μαχητών της Αντίστασης. Μια φορά μάλιστα, έκρυψαν έναν βρετανό αλεξιπτωτιστή στο πατάρι, για μια νυχτερινή μυστική αποστολή.
Ο Alexandre Brémaud, συγγενής της οικογένειας, αφιέρωσε πολλά χρόνια ερευνώντας την ιστορία του Marcel, ώστε να την κάνει γνωστή στο κοινό. Ο ρόλος του Μάρσελ, τελικά, αναγνωρίστηκε από το γαλλικό κράτος και το 1950 του απονεμήθηκε μετά θάνατον ο βαθμός του λοχία της Αντίστασης.
Στη συνέχεια, το 2013, το Εθνικό Γραφείο Πρώην Μαχητών και Θυμάτων Πολέμου του εξέδωσε μια μεταθανάτια επίσημη κάρτα «Εθελοντών μαχητών της Αντίστασης».
Πώς πέθανε ο Μάρσελ;
Μετά την απόβαση των συμμάχων στη Νορμανδία το καλοκαίρι του 1944, η Αντίσταση αύξησε τις επιχειρήσεις της εναντίον των Γερμανών. Ένα βράδυ ο Μάρσελ πήγε με μια ομάδα μακκάρ σε μια αποστολή περισυλλογής πυρομαχικών και άλλων προμηθειών που θα ρίπτονταν από αέρως με αλεξίπτωτα. Είχαν λάβει ένα κωδικό μήνυμα μέσω του BBC: “The forget-me-not is my favourite flower.” Ξαφνικά, καθώς περίμεναν, ένα από τα όπλα Sten των ανδρών της ομάδας έπεσε κατά λάθος, εκπυρσοκροτώντας. Κάποιες από τις σφαίρες βρήκαν τον μικρό Marcel και τον σκότωσαν. Ο κ. Brémaud λέει ότι οι Βρετανοί, θέλοντας να αποτίσουν φόρο τιμής στον Marcel, στην επόμενη ρίψη εφοδίων, χρησιμοποίησαν μαύρο αλεξίπτωτο.
Ο Μάρσελ θάφτηκε τον Αύγουστο του 1944, λίγες ώρες πριν από την απελευθέρωση της Λιμόζ.
Ο Eugène πέθανε το 1951, σε ηλικία 49 ετών, και θάφτηκε δίπλα στον γιο του στο Aixe-sur-Vienne.
Πηγή: BBC
Αυτή η εργασία χορηγείται με άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές .
Views: 336
Always so clear & informative.
Thank you for your tireless
time and energy!
Blessed be the child…