Antonio Vivaldi – Οι 4 Εποχές

Κοντσέρτα για σόλο βιολί και ορχήστρα εγχόρδων, συν «basso continuo», δηλ. όργανο ή τσέμπαλο που έπαιζε μια συνεχή μουσική γραμμή, συνεχές βάσιμο, και βοηθούσε τα μέλη της ορχήστρας να συντονίζονται μια και ακόμα δεν υπήρχαν διευθυντές ορχήστρας. Ο υπότιτλος που έδωσε στα έργα αυτά ο ίδιος ο Βιβάλντι ήταν: «Διαγωνισμός ανάμεσα στην Αρμονία και την Επινόηση». Κάθε κοντσέρτο συνοδευόταν κι από πληροφορίες σχετικές με το σκηνικό και τα συμβάντα που περιγράφει η μουσική.
ΟΙ 4 ΕΠΟΧΕΣ ανήκουν στα έργα προγραμματικής μουσικής όπου ο συνθέτης προσπαθεί, μέσω των ηχοχρωμάτων των οργάνων της ορχήστρας, να μας πει μια ιστορία, ή να μας «ζωγραφίσει» μουσικά μια εικόνα, ή να μας αποδώσει ένα ποίημα, μια ιδέα, κ.τ.λ. Κάθε κοντσέρτο αποτελείται από τρία μέρη.

ΑΝΟΙΞΗ

«Η άνοιξη έφτασε και τα πουλιά την καλωσορίζουν τραγουδώντας», γράφει ο ίδιος ο Βιβάλντι. Το εναρκτήριο ALLEGRO (γρήγορο, χαρούμενο), του 1ου μέρους διαθέτει μια δροσερή και χαρούμενη μελωδία. Τα βιολιά, με τρίλιες, μιμούνται το κελάηδισμα των πουλιών. Κάποιες φράσεις φέρνουν στο νου ένα ρυάκι και μια απαλή, ανοιξιάτικη αύρα, ενώ ένα σθεναρό τρέμολο και οι γρήγορες κλίμακες απ’ τα έγχορδα υποδηλώνουν μια καταιγίδα.

Δες τον Οδηγό Ακρόασης

Το 2ο μέρος, LARGO (πλατύ), είναι μια μακριά, τρυφερή μελωδία για σόλο βιολί με συνοδεία εγχόρδων. Ζωγραφίζει κυριολεκτικά την ειρηνική σκηνή ενός βοσκού με το σκύλο του, που μισοκοιμάται κάτω από μερικά δέντρα.

Σε αντίθεση, το 3ο μέρος, ALLEGRO, είναι ένας «Χωριάτικος χορός».

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ

Το καλοκαίρι για τον Βιβάλντι, είναι μια εποχή πνιγηρής, τυραννικής ζέστης, με διαλείμματα καταιγίδας. Το 1ο μέρος, allegro non molto, υποβάλλει μια οκνηρή διάθεση κάτω απ’ τον καυτό ήλιο. Αυτό ακολουθείται από υπομνήσεις κελαηδίσματος πουλιών και από πιο ανήσυχα σημεία καθώς σηκώνεται αέρας.

Στο 2ο μέρος, adagio (αργά), ο ύπνος ενός νεαρού βοσκού στη φύση ταράζεται από μια αστραπή, αλλά κι από σμήνη κουνουπιών και μυγών.

Η καταιγίδα τελικά, ξεσπάει στο 3ο μέρος, presto (πολύ γρήγορο). Καταρρακτώδης βροχή και χαλάζι μαστιγώνουν τα χωράφια και λυγίζουν το καλαμπόκι.

ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ

Οι χωρικοί γιορτάζουν το θερισμό με πιοτό και χορούς, όπως φαίνεται κι απ’ τη χαρούμενη μελωδία του εναρκτήριου allegro του 1ου μέρους.
Ένα αργό τμήμα υποβάλλει την εικόνα των χωρικών που αποκοιμιούνται και το όλο μέρος τελειώνει και πάλι με το χορό.

Το 2ο μέρος, adagio, βρίσκει όλους να παραδίδονται σ’ έναν γλυκό ύπνο μετά το ξέφρενο πανηγύρι, συνοδευόμενο απ’ το τσέμπαλο.

Στο 3ο μέρος, allegro, η μουσική απεικονίζει έναν κυνηγό. Οι γρήγορες φράσεις στο βιολί, περιγράφουν τον πανικό του φοβισμένου θηράματος μέχρι την επιστροφή στο θέμα του κυνηγού.

ΧΕΙΜΩΝΑΣ

Η αρχή του 1ου μέρους, allegro, υποβάλλει το παγωμένο χιόνι και το παγερό κρύο. Όταν αρχίζει ο σολίστ, ακούγεται σαν τον παγερό άνεμο ενώ το τρέμολο των εγχόρδων απεικονίζει ανθρώπους που τρέμουν απ’ το κρύο και χτυπούν τα πόδια στη γη για να ζεσταθούν.

Η μελωδία του 2ου μέρους, largo, με συνοδεία pizzicato, υπονοεί τη ζεστασιά και τη θαλπωρή δίπλα στο τζάκι.

Στο τελικό 3ο μέρος, allegro, οι άνθρωποι προσπαθούν να βαδίσουν και μερικές φορές γλιστρούν στον πάγο. Τα γρήγορα σημεία θυμίζουν τον παγωμένο άνεμο μαζί με το τρέμολο που δίνει κι ένα δραματικό τέλος.

Κατεβάστε τον Οδηγό Ακρόασης

odigos_akroasis_spring_vivaldi

Γιατί αγαπάμε τις 4 εποχές του Vivaldi…; 

Φωτεινό και χαρούμενο.. Οι τέσσερις εποχές του Vivaldi είναι μια από τις πιο αναγνωρίσιμες μουσικές από τις αρχές του 18ου αιώνα, και έχει παίξει σε αμέτρητα φιλμ και διαφημίσεις τηλεόρασης… Ποια είναι όμως η σημασία του και γιατί ακούγεται έτσι..; Η ιστορικός της μουσικής από το Colorado Betsy Schwarm, αποκαλύπτει την ‘υποκείμενη αφήγηση’ αυτού του μουσικού αριστουργηματικού έργου…